Χρήσιμες Ερωτο-Απαντήσεις για τη Ρύθμιση Αυθαίρετων Κατασκευών
(Κεφάλαιο Β. Νόμου 4014/2011)

1. Σε περίπτωση αλλαγής χρήσης χώρου σε σχέση με την οικοδομική άδεια ή δημιουργίας χώρου εντός εγκεκριμένου όγκου κτιρίου με βάση την οικοδομική άδεια στην επιφάνεια του αυθαιρέτου υπολογίζονται οι περιμετρικοί τοίχοι;

Στις περιπτώσεις αλλαγής χρήσης χώρων που έχουν ανεγερθεί βάσει οικοδομικής άδειας ή έχουν δημιουργηθεί εντός εγκεκριμένου όγκου κτιρίου στην επιφάνεια του αυθαιρέτου δεν υπολογίζονται οι περιμετρικοί τοίχοι που καλύπτονται από την οικοδομική άδεια.

2. Σε περίπτωση οικοδομικής άδειας που έχει εκδοθεί με ψευδή στοιχεία και δεν έχει ανακληθεί ή ακυρωθεί μπορεί το ακίνητο να υπαχθεί στη ρύθμιση του Ν. 4014/11;

Η δυνατότητα υπαγωγής στη ρύθμιση του Ν. 4014/11 είναι στη βούληση του ιδιοκτήτη, ο οποίος φέρει το βάρος των συνεπειών του ποινικού νόμου σε περίπτωση ψευδούς δηλώσεως.

3. Πως διασφαλίζεται ο μηχανικός για τις διαπιστώσεις του χρόνου αυτοψίας της αυθαίρετης κατασκευής;

Οι φωτογραφίες με την ανάρτησή τους στο πληροφοριακό σύστημα διασφαλίζουν τον μηχανικό για τις διαπιστώσεις του χρόνου αυτοψίας της αυθαίρετης κατασκευής.

4. Στο μέτρημα των διαστάσεων του κτιρίου λαμβάνονται υπόψη τα εξωτερικά επιχρίσματα;

Τα πάχη επιχρισμάτων και τυχόν επενδύσεων δεν υπολογίζονται όπως προβλέπεται στο στην παρ. 5.β.2 του άρθρου 7 του από 8-7-93 ΠΔ/τος (ΦΕΚ-795/Δ/93) «Τρόπος έκδοσης οικοδομικών αδειών και έλεγχος των ανεγειρομένων οικοδομών».

5. Ο ιδιοκτήτης αυθαίρετης κατασκευής σε χώρο κτιρίου, με αποκλειστική χρήση του χώρου μετά την υπαγωγή του αυθαιρέτου στη ρύθμιση του Ν. 4014/11 μπορεί να διεκδικήσει από τους άλλους συνιδιοκτήτες το ποσοστό που αναλογεί στην αυθαίρετη κατασκευή;

Όχι. Είναι διαφορετικό ζήτημα τα ιδιωτικά δικαιώματα συνιδιοκτησίας από το ποσόν υπαγωγής στο νόμο 4014/2011 που βαρύνει εξ ολοκλήρου των αυθαιρετουντα.

6. Πως υπολογίζεται το ενιαίο ειδικό πρόστιμο για στεγασμένους χώρους (ανοιχτούς) με υποστυλώματα όπως ημιυπαίθριοι, ανοιχτοί, κιόσκια κλπ;

Στεγασμένοι ανοιχτοί χώροι επί υποστηλωμάτων ανεξάρτητα από το υλικό κατασκευής τους (οπλισμένο σκυρόδεμα, ξυλοκατασκευή, σιδηροκατασκευή κλπ) υπάγονται στην κατηγορία 13 του φύλλου καταγραφής αυθαιρέτων κατασκευών και υπολογίζονται με αναλυτικό προϋπολογισμό. Στην ίδια κατηγορία 13 υπάγονται προστεγάσματα, αρχιτεκτονικές προεξοχές, ζαρντινιέρες, υπερβάσεις εξωστών.

7. Σε περίπτωση που έχω υπαχθεί στον Ν. 3843/2010 και δεν έχει γίνει περαίωση της διαδικασίας μπορώ να υπαχθώ στον Ν. 4014/11 με συμψηφισμό του προστίμου;

Ναι. Στην παρ. 11 του άρθρου 24 του 4014/11 το εδάφιο «καταβληθέντα ποσά προστίμων και διατήρησης, δυνάμει άλλων διατάξεων συμψηφίζονται με το ποσό του ενιαίου προστίμου..» αφορά και τις διατάξεις του Ν. 3843/10 που στις περιπτώσεις μη περαίωσης της διαδικασίας μπορούν να υπαχθούν στο Ν. 4014/11 με την υποβολή των δικαιολογητικών του άρθρου 24 και την καταβολή του ειδικού προστίμου. Τυχόν καταβληθέντα ή μεγαλύτερα ποσά δεν επιστρέφονται.
Σημείωση: Η παραπάνω αντικαθιστά την απάντηση της ερώτησης 3 του Β’ Μέρους των Ερωτοαπαντήσεων

8. Η διάταξη της παρ. 6β, του άρθρου 24 για τις παραβάσεις μέχρι 20 τμ είναι υποχρεωτική;

Όχι, εάν υπάρχουν περισσότεροι του ενός τρόποι υπολογισμού του προστίμου τότε ο ενδιαφερόμενος επιλέγει τον πλέον συμφέροντα.

9. Σε περίπτωση ανακριβών-ψευδών στοιχείων η υπαγωγή στη ρύθμιση του ν. 4014/11 είναι άκυρη;

Στην παρ. 3, του άρθρου 27 του νόμου ορίζεται ότι «Σε περίπτωση ψευδούς ή ανακριβούς δήλωσης των στοιχείων αυτών, αποκλείεται η υπαγωγή στη διαδικασία αναστολής του παρόντος νόμου, τυχόν πράξη αναστολής ανακαλείται και εφαρμόζονται οι ισχύουσες περί αυθαιρέτων διατάξεις και επιβάλλονται τα πρόστιμα του παρόντος άρθρου.»

10. Το 2004 μου είχε καταλογισθεί πρόστιμο ανέγερσης και διατήρησης 2100 ευρώ, το οποίο κατεβλήθη εφάπαξ με έκπτωση 50%, δηλαδή πληρώθηκε το ποσό των 1050 ευρώ. Με την υπαγωγή στη ρύθμιση του ν. 4014/11 ποιο ποσό θα συμψηφιστεί ;

Το ποσό των 1050, που καταβλήθηκε.

11. Στην κατηγορία υπέρβασης δόμησης (5) του ¨Φύλλου καταγραφής αυθαίρετης κατασκευής..» σε περίπτωση αυθαίρετης κατασκευής 1500 τ.μ., με επιτρεπόμενη δόμηση 200 τ.μ. το πρόστιμο υπολογίζεται κλιμακωτά ή επιβαρύνεται με το μεγαλύτερο συντελεστή (5δ=1,9) ;

Το ενιαίο ειδικό πρόστιμο επιβαρύνεται με το μεγαλύτερο συντελεστή που αναλογεί στη συνολική υπέρβαση δόμησης ανά αυτοτελή λειτουργικά ιδιοκτησία. Διευκρινίζεται ότι για τον υπολογισμό των επιβαρυντικών συντελεστών αθροίζεται το σύνολο των υπερβάσεων ανά κατηγορία αυθαιρέτων.

12. Σε χώρους που έχουν τακτοποιηθεί με το ν. 4014/2011 μπορεί να εκδοθεί έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας;

Στην παρ. 17, του άρθρου 24 του νόμου ορίζεται ότι «Στις περιπτώσεις κατασκευών οι οποίες έχουν ενταχθεί στις ρυθμίσεις του ........μπορεί να επιτρέπεται η εκτέλεση εργασιών επισκευής που αποβλέπουν στην υγιεινή, την αισθητική βελτίωση-αποκατάσταση και τη συνήθη συντήρησή τους, ύστερα από έγκριση που δίνεται από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία, εφόσον οι εργασίες για τις οποίες ζητείται η εκτέλεση δεν επαυξάνουν το κτίσμα σε όγκο. ... Για τη χορήγηση της έγκρισης εργασιών υποβάλλονται στις αρμόδιες πολεοδομικές υπηρεσίες δικαιολογητικά που καθορίζονται με αποφάσεις του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.». Επίκειται η έκδοση της σχετικής υπουργικής απόφασης.

13. Η παρ. 21, του άρθρου 24, του ν. 4014/11 κατισχύει των οριζομένων στην παρ. 3 του άρθρου 23 του νόμου ;

Ναι, διότι πρόκειται για ειδική διάταξη.

14. Σε περίπτωση που υπάρχει αυθαίρετο τμήμα κτιρίου, που μπορεί και έχει επιλεγεί από τον ιδιοκτήτη να νομιμοποιηθεί με αναθεώρηση της ισχύουσας άδειας (αρθ. 26, παρ. 2) και αυθαίρετο τμήμα, που μπορεί να δηλωθεί με το άρθρο 24, του ν. 4014. Θα υποβληθούν δύο δηλώσεις με 2 παράβολα ή μία δήλωση με 1 παράβολο, στην οποία θα διαχωρίζονται τα τμήματα που νομιμοποιούνται από τα τμήματα που είναι αυθαίρετα;

Για την υπαγωγή αυθαιρέτων κατασκευών στη ρύθμιση του ν. 4014/11 απαιτείται μία αίτηση ανά αυτοτελή λειτουργικά ιδιοκτησία και παράβολο που αντιστοιχεί στο σύνολο της επιφάνειας των αυθαιρέτων κατασκευών, σύμφωνα με την παρ. 2γ, του άρθρου 24, του νόμου. Στη συνέχεια υπολογίζεται το πρόστιμο του τμήματος που δεν μπορεί να νομιμοποιηθεί. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να ελέγχεται εκ των προτέρων η δυνατότητα υπαγωγής της αυθαίρετης κατασκευής στις διατάξεις του άρθρου 22, του ν. 1577/85.

15. Σε περίπτωση κτιρίου με βάση οικοδομική άδεια, που όμως αντί της λιθοδομής πάχους πλέον ή ίσου των 0,50 μέτρων, η οποία δεν προσμετρά στο σ.δ. σύμφωνα με το άρθρο 7, του ΓΟΚ ’85 κατασκευάστηκε με απλή εξωτερική τοιχοποιία, ποια είναι η αυθαιρεσία, πώς υπολογίζεται το πρόστιμο και ποιοι συντελεστές το επιβαρύνουν;

Αυθαίρετη είναι η επιφάνεια καθ’ υπέρβαση του σ.δ. της οικοδομικής άδειας και ελέγχεται η υποχρέωση επιβολής των συντελεστών των πεδίων που παραβιάζονται (π.χ. συντελεστή δόμησης, κάλυψης, απόστασης από τα όρια κ.λ.π.)

16. Έχει υποχρέωση και κυρώσεις ο μηχανικός να ελέγχει θέματα κυριότητας για τις αυθαίρετες κατασκευές που ρυθμίζονται με το ν. 4014/11 ;

Όχι, ακέραια την ευθύνη έχει ο φερόμενος ιδιοκτήτης σε ότι αφορά τα ιδιοκτησιακά του δικαιώματα.

17. Πώς αντιμετωπίζεται η περίπτωση, όπου το πρόστιμο βγαίνει μικρότερο από το παράβολο; Πληρώνεται το παράβολο και του επιστρέφεται το υπόλοιπο μετά τον έλεγχο; Πληρώνει μικρότερο παράβολο;

Πληρώνει το παράβολο που προβλέπεται στην παρ. 2γ, του άρθρου 24, του ν. 4014/11 χωρίς επιστροφή της διαφοράς.

18. Για αυθαίρετη κατασκευή έχει ήδη καταβληθεί πρόστιμο ανέγερσης και διατήρησης συνολικού ποσού 1.012 ευρώ. Με την υπαγωγή της στο ν. 4014/11 το ενιαίο ειδικό πρόστιμο θα καταβληθεί τοις μετρητοίς (με 20% έκπτωση). Με ποιο τρόπο θα αφαιρεθούν αυτά τα 1.012 ευρώ από το πρόστιμο, όταν θα πληρωθεί μετρητοίς;

Σε περίπτωση εφ’ άπαξ καταβολής υπολογίζεται το ενιαίο ειδικό πρόστιμο με έκπτωση 20% και μετά αφαιρούνται τα καταβληθέντα πρόστιμα.

19. Στο ακίνητό μου στο οποίο δεν υπάρχει καμία άλλη υπέρβαση πέραν της υπέρβασης ύψους, πώς υπολογίζεται το πρόστιμο ;

Μετά από σχετική τροπολογία που ψηφίστηκε στις 9/11/11 διευκρινίζεται ότι σε περιπτώσεις υπέρβασης ύψους νομίμως υφισταμένων κτιρίων ή τμημάτων τους, στις οποίες δεν συντρέχει υπέρβαση δόμησης, το πρόστιμο υπολογίζεται χωρίς να πολλαπλασιάζεται ο συντελεστής της υπέρβασης δόμησης (3α,β,γ,δ), αλλά ο συντελεστής 0,20 για υπερβάσεις αυτών έως 20% του επιτρεπομένου ύψους και ο συντελεστής 0,40 για υπερβάσεις μεγαλύτερες του επιτρεπομένου ύψους.

20. Για ημιϋπαίθριο χώρο, που δημιουργήθηκε καθ' υπέρβαση της άδειας και ο οποίος παραμένει ανοιχτός και δεν παραβιάζει κανένα από τα πολεοδομικά μεγέθη (κάλυψη, απόσταση από όρια, επιτρεπόμενο ποσοστό ημιϋπαιθρίων) πώς υπολογίζεται το ενιαίο ειδικό πρόστιμο ;

Το ενιαίο ειδικό πρόστιμο υπολογίζεται με αναλυτικό προϋπολογισμό και υπάγεται στην Κατηγορία 13, του Φύλλου καταγραφής αυθαίρετης κατασκευής.

21. Αυθαίρετη κατασκευή σε εκτός σχεδίου περιοχή, που μετά την υπαγωγή της στο ν. 4014/11 και την περαίωση της διαδικασίας η περιοχή εντάσσεται στο σχέδιο, κατά την έκδοση άδειας νομιμοποίησης θα επιβληθούν τα πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης, που προβλέπονται από τις ισχύουσες διατάξεις ;

Θα εφαρμοστούν τα αναφερόμενα στην παρ. 16, του άρθρου 24, του ν. 4014/11.

22. Διαμένω μόνιμα σε κατοικία (κύρια) 64 τ.μ εκτός σχεδίου. Επίσης στην κατοχή μου υπάρχει και μια οικία στην Αθήνα 92 τ.μ, όπου διαμένουν τα παιδιά μου, που σπουδάζουν εκεί και που είναι προστατευόμενα μέλη. Η κατοικία που διαμένω τώρα (64 τ.μ.) θεωρείται κύρια και μοναδική και τι δικαιολογητικά υποβάλω ;

Η κατοικία είναι μεν κύρια, αλλά δεν είναι και η μοναδική, οπότε δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο μειωτικός συντελεστής 0,4 (του πεδίου 3α).

23. Για όσες αυθαίρετες κατασκευές μπορεί να βγει οικοδομική άδεια με βάση την παρ. 2 του άρθρου 26, μπορεί να γίνει μεταβίβαση μετά την πληρωμή του παραβόλου ή πρέπει να προηγηθεί η έκδοση της οικοδομικής άδειας και μετά?

Για να γίνει μεταβίβαση πρέπει πρώτα να ολοκληρωθεί η έκδοση της οικοδομικής άδειας.

24. Σε κτίρια με οικοδομική άδεια απαιτείται τοπογραφικό εξαρτημένο από Ε.Γ.Σ.Α. στη β’ φάση ;

Όχι, τοπογραφικό εξαρτημένο από Ε.Γ.Σ.Α. υποβάλλεται στις περιπτώσεις που δεν έχει εκδοθεί οποιαδήποτε οικοδομική άδεια ή αυτή δεν είναι δυνατόν να ανευρεθεί, καθώς και σε κάθε περίπτωση κτίσματος ή κατασκευής στις εκτός σχεδίου περιοχές και σε οικισμούς χωρίς σχέδιο.

25. Όταν δεν υπάρχει οικοδομική άδεια κατά τον υπολογισμό του προστίμου, εκτός από την επιφάνεια των κλειστών χώρων υπολογίζονται με αναλυτικό προϋπολογισμό και οι ανοιχτοί ημιϋπαίθριοι χώροι, οι εξώστες, η περιτοίχιση, ο βόθρος, πλακοστρώσεις κ.λ.π ;

Το πρόστιμο υπολογίζεται στην επιφάνεια των κλειστών χώρων με αυξητικό συντελεστή 2. Οι ημιϋπαίθριοι χώροι υπολογίζονται με αναλυτικό προϋπολογισμό και οι υπόλοιπες κατασκευές δεν θεωρούνται αυθαίρετες, εφ’ όσον δεν παραβιάζουν τις σχετικές διατάξεις, ενώ τα καθ’ υπέρβαση αυτών τμήματα υπολογίζονται με αναλυτικό προϋπολογισμό (Κατηγορία 13 του «φύλλου καταγραφής αυθαίρετης κατασκευής..).

26. Ποιες αυθαιρεσίες υπάγονται στη ρύθμιση του ν. 4014/11. Αυτές που αντιβαίνουν σε ολόκληρο το ΓΟΚ και ολόκληρο τον Κτιριοδομικό Κανονισμό ;

Παρέχεται η δυνατότητα στον πολίτη να ρυθμίσει κάθε παράβαση και κάθε αυθαίρετη κατασκευή, όπως αυτές ορίζονται από τις ισχύουσες διατάξεις.

27. Τι προσκομίζεται στο συμβολαιογράφο για τη μεταβίβαση ακινήτου στο οποίο υπάρχει αυθαίρετη κατασκευή, που έχει υπαχθεί στο άρθρο 26, παρ. 2;

Πρέπει να προηγηθεί η έκδοση άδειας νομιμοποίησης από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία και προσκομίζεται επικυρωμένο αντίγραφο της άδειας, υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη και βεβαίωση μηχανικού.

Πηγή: ΥΠΕΚΑ