1) Οι τροποποιήσεις που γίνονται στην νομοθεσία και στις Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. ενσωματώνονται σε όλα τα λογισμικά υπολογισμού ενεργειακής απόδοσης;

Το λογισμικό ΤΕΕ-ΚΕΝΑΚ καθώς και όλα τα λογισμικά που χρησιμοποιούν τον πυρήνα του ΤΕΕ-ΚΕΝΑΚ για τον υπολογισμό της ενεργειακής απόδοσης των κτηρίων, ενημερώνονται και αναβαθμίζονται ταυτόχρονα με τον πυρήνα υπολογισμών της  Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Ενέργειας (Ε.Υ.ΕΠ.ΕΝ.) που βρίσκεται στην ιστοσελίδα www.buildingcert.gr με όποιες αλλαγές εφαρμόζονται στις τεχνικές οδηγίες και στην έκδοση σχετικών εγκυκλίων. Οι χρήστες και κάτοχοι αυτών των λογισμικών ειδοποιούνται αμέσως ηλεκτρονικά για την εφαρμογή αυτών των αλλαγών.

2) Σε ποιες περιπτώσεις δεν εφαρμόζεται μελέτη ενεργειακής απόδοσης (M.E.A.) και έκδοση πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης (Π.Ε.Α.) κτηρίου;

Το λογισμικό ΤΕΕ-ΚΕΝΑΚ καθώς και όλα τα λογισμικά που χρησιμοποιούν τον πυρήνα του ΤΕΕ-ΚΕΝΑΚ για τον υπολογισμό της ενεργειακής απόδοσης των κτηρίων, ενημερώνονται και αναβαθμίζονται ταυτόχρονα με τον πυρήνα υπολογισμών της  Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Ενέργειας (Ε.Υ.ΕΠ.ΕΝ.) που βρίσκεται στην ιστοσελίδα www.buildingcert.gr με όποιες αλλαγές εφαρμόζονται στις τεχνικές οδηγίες και στην έκδοση σχετικών εγκυκλίων. Οι χρήστες και κάτοχοι αυτών των λογισμικών ειδοποιούνται αμέσως ηλεκτρονικά για την εφαρμογή αυτών των αλλαγών.

3) Στην περίπτωση που ένα τμήμα κτηρίου είναι αυθαίρετο (δεν αναφέρεται στην οικοδομική άδεια), πώς λαμβάνεται υπόψη στους υπολογισμούς της ενεργειακής απόδοσης κτηρίων κατά την έκδοση πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης (Π.Ε.Α.);

Αν υπάρχει αυθαίρετο τμήμα στο κτήριο (π.χ. ημιυπαίθριος χώρος που έχει κλείσει), με ενιαία λειτουργία ως προς τους υπόλοιπους χώρους του κτηρίου, θα πρέπει να καταγραφεί και αυτός ο χώρος και να ληφθεί υπόψη (ως λειτουργικός θερμαινόμενος χώρος) στους υπολογισμούς της ενεργειακής απόδοση του κτηρίου. Κατά την ενεργειακή επιθεώρηση του κτηρίου καταγράφονται όλοι οι λειτουργικοί χώροι του κτηρίου ως κατασκευασθέντος ανεξαρτήτως των όσων αναφέρονται στην οικοδομική άδεια και οι ενεργειακοί επιθεωρητές δεν φέρουν καμία ευθύνη για τυχόν παραβάσεις της πολεοδομικής νομοθεσίας. Δεν αναφέρεται πουθενά στην κείμενη νομοθεσία ότι οι ενεργειακοί επιθεωρητές εντέλλονται να ελέγξουν πολεοδομικές παραβάσεις.

4) Τα ριζικά ανακαινιζόμενα κτήρια έχουν υποχρέωση ενεργειακής κατάταξης ίδιας ή καλύτερης από την ενεργειακή κατηγορία Β;

Εάν το κτήριο υπόκειται στην περίπτωση ριζικής ανακαίνισης, σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στο άρθρο 2 του ν.3661/2008, τότε απαιτείται η σύνταξη μελέτης ενεργειακής απόδοσης.
Σ'’αυτή την περίπτωση, σύμφωνα με το άρθρο 5 του ν.3661/2008 (στο οποίο παραπέμπει και το άρθρο 7 του Κ.ΕΝ.Α.Κ), το κτίριο αναβαθμίζεται στο βαθμό που αυτό είναι τεχνικά, λειτουργικά και οικονομικά εφικτό. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει η περίπτωση, το κτήριο να μην κατατάσσεται στην ενεργειακή κατηγορία Β και αυτό θα συμβεί, μόνον εφόσον υπάρχει αδυναμία εφαρμογής των ελάχιστων προδιαγραφών του άρθρου 8 του Κ.ΕΝ.Α.Κ. και η οποία αδυναμία εφαρμογής θα πρέπει να τεκμηριώνεται επαρκώς στην Μ.Ε.Α.

5) Οι προσθήκες (επεκτάσεις) τμήματος κτηρίου σε υφιστάμενο κτήριο, απαιτούν σύνταξη μελέτης ενεργειακής απόδοσης (Μ.Ε.Α.) κατά τη έκδοση άδειας και έκδοση πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης (Π.Ε.Α.);

Δεν απαιτείται η έκδοση ΠΕΑ για τις εξής περιπτώσεις: - για κτίριο (ενιαίο ή τμήμα του) με συνολική επιφάνεια μικρότερη ή ίση των 50τμ (πχ ένα διαμέρισμα με επιφάνεια μικρότερη ή ίση των 50τμ) - για κτίρια με χρήσεις: βιομηχανίας, βιοτεχνίας, εργαστηρίου, αποθήκης, στάθμευσης αυτοκινήτων, πρατήρια υγρών καυσίμων.

6) Τα διατηρητέα κτίρια και οι παραθεριστικές κατοικίες εξαιρούνται από την υποχρέωση έκδοσης ΠΕΑ;

Για την προσθήκη (επέκταση) τμήματος κτηρίου (χρήσεις κτηρίων που εμπίπτουν στην υποχρέωση εφαρμογής Κ.ΕΝ.Α.Κ.), το οποίο είναι λειτουργικά ανεξάρτητο από το υπόλοιπο κτήριο και έχει συνολική επιφάνεια μεγαλύτερη ή ίση από 50 τ.μ., απαιτείται σύνταξη μελέτης ενεργειακής απόδοσης (ΜΕΑ), ώστε να πληρούνται και οι ελάχιστες απαιτήσεις του Κ.Εν.Α.Κ, ενώ μετά την περάτωση της ανεξάρτητης προσθήκης απαιτείται και η έκδοση Π.Ε.Α. μόνο για το τμήμα της προσθήκης.
Εάν η προσθήκη (επέκταση) τμήματος κτηρίου που είναι λειτουργικά ανεξάρτητο από το υπόλοιπο κτήριο και έχει συνολική επιφάνεια μικρότερη από 50 τ.μ., απαιτείται μελέτη θερμικής επάρκειας μόνο για το τμήμα της προσθήκης.
Αν η προσθήκη (επέκταση) τμήματος κτηρίου (ανεξαρτήτου επιφάνειας) είναι λειτουργικά ενιαία με άλλο τμήμα ή όλο το κτήριο, τότε εξετάζεται η περίπτωση της ριζικής ανακαίνισης. Αν δεν υπόκειται στην περίπτωση της ριζικής ανακαίνισης, τότε  δεν απαιτείται σύνταξη μελέτης ενεργειακής απόδοσης και ούτε η έκδοση Π.Ε.Α. Απαιτείται όμως μελέτη θερμικής επάρκειας για το τμήμα της προσθήκης.
Αν όμως υπόκεινται στην περίπτωση της ριζικής ανακαίνισης τότε  απαιτείται σύνταξη Μ.Ε.Α. οπότε σύμφωνα με το άρθρο 5 του ν.3661/2008 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 10 του ν.3851/2010,  θα πρέπει να πληρούνται οι ελάχιστες απαιτήσεις των άρθρων 7 και 8 του Κ.Εν.Α.Κ. στο βαθμό που αυτό είναι τεχνικά, λειτουργικά και οικονομικά εφικτό.
Η αδυναμία εφαρμογής ριζικής ανακαίνισης σε υφιστάμενα κτίρια σύμφωνα με τις ελάχιστες απαιτήσεις Κ.Εν.Α.Κ, παρουσιάζεται σε πολλές περιπτώσεις λόγω των ειδικών πολεοδομικών διατάξεων και θα πρέπει να τεκμηριώνεται κατά την σύνταξη και υποβολή ΜΕΑ.
Εάν η προσθήκη είναι λειτουργικά ανεξάρτητη και αφορά σε μη θερμικά προστατευόμενους χώρους, όπως δημιουργία απόληξης κλιμακοστασίου, προσθήκη αποθηκευτικών χώρων, προσθήκη μη θερμαινόμενης απόληξης στο δώμα, κ.ά. δεν απαιτείται σύνταξη Μ.Ε.Α. ούτε η έκδοση Π.Ε.Α.

7) Απαιτείται εφαρμογή μελέτης ενεργειακής απόδοσης (M.E.A.) σε διατηρητέα κτήρια κατά τη ριζική ανακαίνιση τους;

Σύμφωνα με το άρθρο 11 του ν. 3661/2008 περίπτωση α) και όπως διευκρινίζεται στην σχετική εγκύκλιο, για όλα τα κτήρια και μνημεία που προστατεύονται από το νόμο ως μέρος συγκεκριμένου περιβάλλοντος ή λόγω της ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής ή ιστορικής αξίας τους, όπως των διατηρητέων, εφόσον η συμμόρφωση προς τις απαιτήσεις του νόμου 3661/2008 και του Κ.ΕΝ.Α.Κ. δεν θα αλλοίωνε κατά τρόπο μη αποδεκτό το χαρακτήρα ή την εμφάνισή τους, απαιτείται η εκπόνηση Μ.Ε.Α. για την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών ριζικής ανακαίνισης.
Σ' αυτήν την περίπτωση η ενεργειακή κατάταξη του κτιρίου σύμφωνα με το άρθρο 5 του 3661/2008 γίνεται στο βαθμό που αυτό είναι τεχνικά, λειτουργικά και οικονομικά εφικτό.

8) Τι γίνεται στην περίπτωση ανέγερσης περισσότερων του ενός ανεξάρτητων κτηρίων, με επιφάνεια ανά κτήριο μικρότερη από 50 τ.μ. (π.χ. ενοικιαζόμενοι ανεξάρτητοι χώροι σε ξενοδοχειακή μονάδα);

Όταν σε ένα οικόπεδο ανεγείρονται περισσότερα του ενός ανεξάρτητα λειτουργικά μεταξύ τους κτίρια, τα οποία είναι όλα μικρότερα από 50 τ.μ.,  δεν απαιτείται η εκπόνηση Μ.Ε.Α. σύμφωνα με τον Κ.Εν.Α.Κ., αλλά ούτε έκδοση Π.Ε.Α.
Απαιτείται μόνο η μελέτη θερμομονωτικής επάρκειας, την στιγμή που θερμαίνονται ή/και ψύχονται.

9) Τι είναι η μελέτη σκοπιμότητας που συνοδεύει την ενεργειακή μελέτη;

Σύμφωνα με το άρθρο 4 του νόμου 3661/2008, και το άρθρο 10 του νόμου 3851/2010, η μελέτη σκοπιμότητας που συνοδεύει την ενεργειακή μελέτη, εκπονείται προκειμένου να εξεταστεί αν υπάρχει η δυνατότητα εφαρμογής τουλάχιστον ενός από τα εναλλακτικά συστήματα παροχής (παραγωγής) ενέργειας, όπως αποκεντρωμένα συστήματα παροχής ενέργειας που βασίζονται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας, συστήματα θέρμανσης ή ψύξης σε κλίμακα περιοχής ή οικοδομικού τετραγώνου, καθώς και αντλίες θερμότητας των οποίων ο εποχιακός βαθμός απόδοσης (SPF) είναι μεγαλύτερος από 1,15x1/η, όπου η ο λόγος της συνολικής ακαθάριστης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας προς την κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με την κοινοτική οδηγία 2009/28/ΕΚ. Μέχρι να καθορισθεί νομοθετικά η τιμή του λόγου (η), ο SPF πρέπει να είναι μεγαλύτερος από 3,3.

Στη μελέτη σκοπιμότητας πρέπει να περιγράφεται και να τεκμηριώνεται με τεχνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά κριτήρια, η εφαρμογή ενός τουλάχιστον από τα ως άνω συστήματα παραγωγής ενέργειας.
Εάν δεν υπάρχει η δυνατότητα εφαρμογής μιας από τις παραπάνω αναφερόμενες τεχνολογίες, θα πρέπει να τεκμηριώνεται.

10) Πότε υπάρχει υποχρέωση έκδοσης πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης από τον ιδιοκτήτη ενός κτηρίου ή τμήματος κτηρίου και ποιες είναι οι συνέπειες αν αυτή δεν εκδοθεί;

Σύμφωνα με τον νόμο 3661/2008, άρθρο 6, πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης (Π.Ε.Α.) εκδίδεται στις εξής περιπτώσεις:

α. Με την ολοκλήρωση της κατασκευής νέου κτιρίου ή με τη ριζική ανακαίνιση υφιστάμενου κτιρίου. Κατά το άρθρο 5 ο ιδιοκτήτης υποχρεούται να ζητήσει την έκδοση πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης.

β. Κατά την πώληση ή τη μίσθωση κτιρίων. Το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης  διατίθεται από τον ιδιοκτήτη στον αγοραστή ή στο μισθωτή του κτιρίου

Η εφαρμογή των διατάξεων των προηγούμενων εδαφίων δεν μπορεί να αποκλεισθεί με συμφωνία των συμβαλλόμενων μερών. Σε περίπτωση μη έκδοσης Π.Ε.Α. σύμφωνα με τον Κ.ΕΝ.Α.Κ., δεν μπορεί ούτε να μεταβιβαστεί ούτε να ενοικιασθεί τμήμα του κτιρίου ή ολόκληρο το κτήριο.

11) Είναι υποχρεωτικός ο υπολογισμός σεναρίων ενεργειακής αναβάθμισης κτηρίου κατά την ενεργειακή επιθεώρηση;

Σύμφωνα με τον Κ.Εν.Α.Κ., είναι υποχρεωτικός ο υπολογισμός τουλάχιστον ενός σεναρίου ενεργειακής αναβάθμισης κτηρίου μόνο στην περίπτωση όπου το κτήριο κατατάσσεται κάτω από την ενεργειακή κατηγορία Β.

12) Διαστασιολόγηση συστήματος θέρμανσης και υπολογισμός θερμικών απωλειών χώρων.;

Κατά τη μελέτη θέρμανσης οι θερμικές απώλειες υπολογίζονται βάσει των επιμέρους συντελεστών θερμοπερατότητας U των δομικών στοιχείων των χώρων, όπως ισχύει μέχρι σήμερα, συμπεριλαμβανομένων και των θερμογεφυρών που αντιστοιχούν στα υπό εξέταση δομικά στοιχεία του χώρου. Οι υπόλοιποι συντελεστές προσαύξησης (διακοπτόμενης λειτουργίας, απώλειες δικτύου κ.ά.) ισχύουν ως έχουν.

Οι θερμικές απώλειες ενός επιμέρους χώρου από θερμογέφυρες δεν μπορούν προς το παρόν να καθοριστούν ως ποσοστό γιατί διαφοροποιούνται σημαντικά, ανάλογα με την περίπτωση, από 15% έως και 50%.

13) Αριθμός κτηματολογίου πολυκατοικίας και στοιχεία Ιδιοκτήτη.

Στην περίπτωση πολυκατοικίας ή άλλων κτηρίων με πολλές ιδιοκτησίες, κατά την ενεργειακή επιθώρηση για την έκδοση ΠΕΑ ολόκληρης της πολυκατοικίας, μπορεί να χρησιμοποιηθεί οποιοσδήποτε αριθμός κτηματολογίου από τις ιδιοκτησίες του κτηρίου. Ο αριθμός κτηματολογίου δηλώνεται μόνο για την επαλήθευση της θέσης του ακινήτου, η οποία καθορίζεται από τα πρώτα ψηφία του αριθμού που αφορούν στην οριζόντια ιδιοκτησία του ακινήτου.

Στην περίπτωση πολλών ιδιοκτητών ως στοιχεία ιδιοκτήτου της πολυκατοικίας μπορούν να φαίνονται στο ΠΕΑ τα στοιχεία του διαχειριστή της πολυκατοικίας.

14) Σε ποιές περιπτώσεις απαιτείται η εκπόνηση μελέτης ενεργειακής απόδοσης κτιρίων;

Η εκπόνηση μελέτης ενεργειακής απόδοσης κτιρίων απαιτείται στις ακόλουθες περιπτώσεις:

1. Για την έκδοση οικοδομικής άδειας κάθε κτιρίου, νεοαναγειρόμενου ή που ανακαινίζεται ριζικά, με συνολική επιφάνεια άνω των πενήντα (50) τ.μ., για την οποία ο φάκελος υποβλήθηκε από την 1η Οκτωβρίου 2010, απαιτείται η εκπόνηση Μελέτης Ενεργειακής Απόδοσης, η οποία περιλαμβάνεται στο φάκελο που υποβάλλεται στην αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία, εκτός των εξαιρέσεων του Ν. 3661/2008 (άρθρο 11).
2. Η υποβολή της Μελέτης Ενεργειακής Απόδοσης επιβάλλεται επίσης για την έκδοση οικοδομικής άδειας και στην περίπτωση κτιρίων κατοικίας που προορίζονται για χρήση που δεν υπερβαίνει τους τέσσερις (4) μήνες (παραθεριστικές κατοικίες), για τα οποία ο φάκελος θα υποβληθεί μετά τη δημοσίευση σε Φύλλο Εφημερίδας της Κυβέρνησης του νόμου «Χρηματοδότηση Περιβαλλοντικών Παρεμβάσεων, Πράσινο Ταμείο, Κύρωση Δασικών Χαρτών και άλλες διατάξεις».
3. Στην περίπτωση αναθεώρησης υφιστάμενης οικοδομικής άδειας για παράταση ισχύος και εφόσον δεν έχει γίνει καμία οικοδομική εργασία απαιτείται η υποβολή Μελέτης Ενεργειακής Απόδοσης.
4. Στην περίπτωση προσθήκης, καθ΄ ύψος ή κατ΄ επέκταση (άνω των 50 τ.μ). και εφόσον η προσθήκη περιλαμβάνει χώρο ή χώρους που είναι λειτουργικά εξαρτώμενοι από το υφιστάμενο κτίριο απαιτείται η εκπόνηση και υποβολή Μελέτης Ενεργειακής Απόδοσης για το σύνολο του κτιρίου (υφιστάμενο και προσθήκη). Στην περίπτωση που η προσθήκη είναι λειτουργικά ανεξάρτητη από το υφιστάμενο κτίριο η Μελέτη Ενεργειακής Απόδοσης απαιτείται μόνο για την προσθήκη.
5. Στην περίπτωση εκτέλεσης εργασιών ανακαίνισης ενός κτιρίου, οι οποίες δεν εμπίπτουν στην έγκριση των εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας και για τις οποίες απαιτείται έκδοση νέας οικοδομικής άδειας εξετάζεται υποχρεωτικά και αιτιολογείται επαρκώς εάν εμπίπτει ή μη στην περίπτωση της ριζικής ανακαίνισης.
6. Στην περίπτωση κτιρίου μεικτής χρήσης, ο υπολογισμός της συνολικής κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας και ο έλεγχος της τήρηση των ελάχιστων απαιτήσεων που τίθενται για αυτήν, γίνεται ξεχωριστά για κάθε τμήμα του κτιρίου που στεγάζει διαφορετική χρήση.
7. Ριζική ανακαίνιση, σύμφωνα με το άρθρο 2 του Ν. 3661/2008 νοείται η ανακαίνιση της οποίας το συνολικό κόστος (που αναφέρεται στα δομικά στοιχεία ή και στις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις του) υπερβαίνει το 25% της συνολικής αξίας του κτιρίου (μη περιλαμβανομένης της αξίας του οικοπέδου) ή όταν η ανακαίνιση αφορά σε ποσοστό άνω του 25% του εξωτερικού περιβλήματος του κτιρίου. Η αξία του κτιρίου καθορίζεται από το συμβατικό προϋπολογισμό του έργου βάσει του ΠΔ 696/74, όπως τροποποιήθηκε με το ΠΔ 515/89. Η αξία των εργασιών της ριζικής ανακαίνισης καθορίζεται από το συμβατικό ή αναλυτικό προϋπολογισμό των φορολογικών. Εξωτερικό περίβλημα νοείται η συνολική εξωτερική επιφάνεια του κτιριακού κελύφους (τοιχοποιίες, φέρον οργανισμός, δώματα, στέγες, δάπεδα, πυλωτές, κ.α.) συμπεριλαμβανομένων και των κουφωμάτων (πόρτες, παράθυρα, γυάλινες προσόψεις).
8. Σε κάθε περίπτωση ριζικής ανακαίνισης, του σημείου 6, η ενεργειακή απόδοση του κτιρίου αναβαθμίζεται στο βαθμό που αυτό είναι τεχνικά, λειτουργικά και οικονομικά εφικτό, με σκοπό να πληρούνται οι ελάχιστες απαιτήσεις του ΚΕΝΑΚ, είτε για το ανακαινιζόμενο κτίριο ως σύνολο είτε μόνο για τις ανακαινιζόμενες εγκαταστάσεις ή τα δομικά στοιχείου, εφόσον αποτελούν μέρος ανακαίνισης που πρέπει να ολοκληρωθεί εντός περιορισμένου χρονικού διαστήματος με στόχο τη βελτίωση της συνολικής ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου (άρθρο 5 του Ν. 3661/2008), όπως υποδεικνύεται στον ΚΕΝΑΚ. Στην περίπτωση αυτή τεκμηριώνονται επαρκώς, με Τεχνική Έκθεση, οι επιλεγμένες ή μη επεμβάσεις ως προς τις τεχνικές, λειτουργικές και οικονομικές δυσκολίες, τη σχέση κόστους/οφέλους που προκύπτει από το βαθμό αναβάθμισης του κτιρίου και την εξοικονόμηση ενέργειας που επιτυγχάνεται.
9. Σε κάθε περίπτωση αλλαγής χρήσης κτιρίου στο σύνολό του και επειδή επηρεάζεται σημαντικά η ενεργειακή συμπεριφορά του, ανεξάρτητα από το αν η οικοδομική του άδεια εκδόθηκε προ ή μετά την έναρξη ισχύος του ΚΕΝΑΚ απαιτείται η υποβολή και θεώρηση Μελέτης Ενεργειακής Απόδοσης του κτιρίου.