Ν-3976/29, Αρθ-1 παρ.1 ΝΔ-194/69, Αρθ-19 Ν-1577/85

1. Απαγορεύεται απολύτως ή ανέγερση με οποιονδήποτε τρόπο οικοδομών, περιτοιχισμάτων, φρακτών και γενικά η εκτέλεση οποιωνδήποτε εργασιών δόμησης και οποιαδήποτε προσωρινή ή μόνιμη εγκατάσταση στα οικόπεδα που καταλαμβάνονται από κοινόχρηστους χώρους του εγκεκριμένου σχεδίου και γενικά πάνω ή κάτω από το έδαφος των χώρων αυτών.

2. Στους κοινόχρηστους χώρους του οικισμού επιτρέπονται κατασκευές

α) για τη διαμόρφωση του εδάφους, όπως κλίμακες, τοίχοι διαδρόμων και αντιστήριξης, κεκλιμένα επίπεδα

β) για τον εξοπλισμό τους όπως στέγαστρα, αποχωρητήρια, περίπτερα, κιόσκια, τέντες, εγκαταστάσεις παιδότοπων και άθλησης, πάγκοι

γ) για τον εξωραϊσμό τους, όπως σιντριβάνια, κρήνες, φανοί, δενδροφυτείες, ανθοδόχες, εγκαταστάσεις στήριξης φυτών και γενικά κατασκευές για την εξυπηρέτηση του προορισμού των χώρων αυτών.

Στους κοινόχρηστους χώρους επιτρέπεται επίσης η εγκατάσταση μνημείων και η τοποθέτηση έργων τέχνης ύστερα από γνώμη της ΕΠΑΕ. 'Όλες οι παραπάνω κατασκευές και εγκαταστάσεις πραγματοποιούνται από τον οικείο δήμο ή κοινότητα ή μετά από άδεια του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου, από άλλους δημοσίους ή ιδιωτικούς φορείς ή νομικά πρόσωπα ή ιδιώτες. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Έργων καθορίζονται οι κατηγορίες των πιο πάνω κατασκευών ή εγκαταστάσεων για τις οποίες δεν απαιτείται οικοδομική άδεια.

3. Έξω από τη ρυμοτομική γραμμή απαγορεύεται να κατασκευάζονται σκαλοπάτια για την εξυπηρέτηση των κτιρίων.
Κατ εξαίρεση, είναι δυνατή η κατασκευή τους, ύστερα από άδεια του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου, αν μετά την ανέγερση του κτιρίου έχει μεταβληθεί η υψομετρική στάθμη του δρόμου. Η κατασκευή αυτή πρέπει να εξασφαλίζει την ασφάλεια της κυκλοφορίας.

4. Η ανέγερση προσωρινών λυόμενων κατασκευών για εκθέσεις, γιορτές και κάθε είδους εκδηλώσεις επιτρέπεται με άδεια του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου, στην οποία καθορίζεται και ο χρόνος παραμονής τους. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Έργων καθορίζονται οι κατηγορίες των κατασκευών αυτών, τα όργανα και η διαδικασία ελέγχου κάθε κατηγορίας των παραπάνω κατασκευών από άποψη ασφάλειας και αισθητικής.

5. Στους κοινόχρηστους χώρους στην επιφάνειά τους ,υπόγεια ή και υπέργεια μπορεί να επιτρέπονται κατεξαίρεση

α) εγκαταστάσεις που εξυπηρετούν κοινές ανάγκες, όπως αγωγοί ηλεκτρικού ρεύματος, σιδηρόδρομοι, γραμματοκιβώτια, υπόνομοι, είσοδοι υπογείων σιδηροδρόμων κτλ, των οποίων η τοποθέτηση είναι αναπόφευκτη για λόγους τεχνικούς ή λόγω του σκοπού αυτών

β) η προσωρινή τοποθέτηση των φορητών σκευών των πλανόδιων μικροεμπόρων και των καθισμάτων και των τραπεζιών των υπαίθριων κέντρων αναψυχής. Για την προσωρινή αυτή τοποθέτηση δεν απαιτείται η υποβολή μελέτης για την έκδοση της σχετικής αδείας.

Με Π.Δ. ρυθμίζονται ο τρόπος και οι όροι ,σύμφωνα με τους οποίου επιτρέπονται σε κάθε περίπτωση οι παραπάνω γενικά εγκαταστάσεις και είναι δυνατό για ορισμένες περιπτώσεις να επιβάλλονται στους εκτελούντες τα έργα για ίδιο όφελος, χρηματικές εισφορές υπέρ του Δημοσίου ή των δήμων και κοινοτήτων. Επίσης μπορεί να επιτρέπεται στους παραπάνω χώρους η προσωρινή τοποθέτηση οικοδομικών υλικών, μηχανών, ικριωμάτων κλπ.που είναι αναγκαία για την εκτέλεση εργασιών δόμησης, με τον τρόπο που καθορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.4 του Αρθ-160 και η κατασκευή προεξοχών από τα κτίρια, όπως προστεγάσματα, εξώστες, προπύλαια και άλλες αρχιτεκτονικές προεξοχές, με τον τρόπο που καθορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.2 του Αρθ-160. Οι επιτρεπόμενες γενικά από την παρούσα παράγραφο εγκαταστάσεις δεν πρέπει πάντως να επιφέρουν οποιοδήποτε κώλυμα στην κίνηση, τον ελεύθερο φωτισμό και αερισμό των κοινόχρηστων χώρων και των γύρω οικοδομών, ούτε να αντίκεινται στην κοινή αισθητική.

6. Οι εκτελούντες τις εγκαταστάσεις της προηγούμενης παραγράφου και γενικά τις συναφείς εργασίες πρέπει να λαμβάνουν με δική τους δαπάνη και φροντίδα όλα τα απαιτούμενα μέτρα, για να μην παρακωλύεται η συγκοινωνία και να μην προκαλείται ζημιά στους κοινόχρηστους χώρους και τις γύρω οικοδομές. Μετά την εκτέλεση των έργων οφείλουν να αποκαθιστούν τους κοινόχρηστους χώρους στην προηγούμενη κατάστασή τους.

7. Κάτω από τους κοινόχρηστους χώρους επιτρέπεται επίσης η κατασκευή υπογείων χώρων στάθμευσης αυτοκινήτων ,καταστημάτων κλπ σύμφωνα με όσα προβλέπονται στα Αρθ-324 και Αρθ-325.

8. Κατεξαίρεση των διατάξεων του ΝΔ/17-7/16-8-23, είναι δυνατό προσωρινά να συνεχιστεί η εγκατάσταση στου κοινόχρηστους χώρους των πόλεων κτλ. περιπτέρων ανάπηρων τραυματιών πολέμου σύμφωνα με τις διατάξεις που τα διέπουν και να παραμείνουν όσα εγκατασταθούν μέχρι τη 16-8-23 (ημερομηνία έναρξης ισχύος του ΝΔ/17-7/16-8-23) μέχρι να επιβληθεί με πδ/μα που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Έργων και Υγείας και Πρόνοιας, η σταδιακή ή και συνολική απομάκρυνσή τους. Μετά τη δημοσίευση του διατάγματος αυτού ισχύουν και για τις παραπάνω κατασκευές οι διατάξεις περί αυθαιρέτων. Από την παραπάνω απομάκρυνση των κατασκευών αυτών δεν είναι δυνατό να προκύψει οποιοδήποτε δικαίωμα αποζημίωσης κατά του Δημοσίου ή του δήμου ή της κοινότητας.