Ο επιστημονικός και επαγγελματικός τομέας του Πολιτικού Μηχανικού είναι πολυκλαδικός. Ασχολείται με τη μελέτη, τον προγραμματισμό, την κατασκευή και τη διαχείριση ολοκληρωμένων και βιώσιμων τεχνικών συστημάτων όπως τα δομικά, συγκοινωνιακά, υδραυλικά, γεωτεχνικά έργα, έργα προστασίας του περιβάλλοντος καθώς και την περιβαλλοντική διαχείριση. Σκοπός είναι η ανάπτυξη των τεχνικών και κοινωνικών υποδομών για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των μελών της κοινωνίας. Συνεπώς, παρά την κοινή εντύπωση πως ο πολιτικός μηχανικός είναι κυρίως εξειδικευμένος στην ανέγερση κτηρίων και δομικών έργων, ο τομέας του είναι πολυποίκιλος και συχνά απομακρυσμένος από δομικά έργα. Για παράδειγμα, υπάρχουν πολιτικοί μηχανικοί εξειδικευμένοι σε χωροταξία πόλεων, άλλοι σε περιβαλλοντική προστασία, άλλοι σε υπολογιστικά συστήματα στατικής μελέτης, κ.τ.λ..

Η Ιστορία του όρου Πολιτικός Μηχανικός. Η πολιτική μηχανική είναι ένα από τα παλαιότερα επαγγέλματα στον κόσμο. Περίπου το 2550 π.Χ., ο Ιμχοτέπ, ο πρώτος τεκμηριωμένος μηχανικός, έχτισε μια διάσημη πυραμίδα του Φαραώ Ζοζέρ που βρέθηκε στη Σαχάρα. Οι τεχνικές κατασκευής και υδραυλικής που χρησιμοποιήθηκαν από τους μεσαιωνικούς μηχανικούς στην Κίνα, την Ιαπωνία, την Ινδία και άλλες περιοχές της Άπω Ανατολής ήταν περιπλοκότερες από εκείνες των μεσαιωνικών ευρωπαϊκών μηχανικών. Αργότερα, στα μέσα του 19ου αιώνα ο όρος «μηχανικός» μετετράπη σε «πολιτικός μηχανικός» για να ξεχωρίσει από τους μηχανικούς του στρατού. Χωρίς αμφιβολία οι πρώτοι Πολιτικοί Μηχανικοί ήταν στην πραγματικότητα στρατιωτικοί μηχανικοί, συνδυάζοντας τις στρατιωτικές και αστικές δεξιότητες.